Transistör Nedir?

Elektronik çağının en büyük icadı sayılan transistörler günümüzde kullanılan her teknolojik aletin içinde fazlaca bulunmaktadır. Transistör, küçük bir değerdeki gerilim veya akımla, büyük miktarda akımı veya gerilimi kontrol etmek için kullanılan yarı iletken bir devre elemanıdır. 3 veya daha fazla bacağı bulunan transistörün bacaklarından birisine uygulanan elektrik sinyali ile diğer bacakları arasındaki elektrik akımını kontrol edebiliriz.

Transistörler İki türdür bunlar PNP ve NPN tip transistör olarak isimlendirilir. İki n-tipi yarı iletken malzeme bloğuna ve bir p-tipi yarı iletken malzeme bloğuna sahip transistörler NPN olarak isimlendirilir. Benzer şekilde bir n-tipi malzeme katmanına ve iki p-tipi malzeme katmanına sahip olması durumunda transistör PNP olarak isimlendirilir. Transistörlerin emitter, collector ve base olmak üzere üç terminali vardır.

Transistörlerin emitter, collector ve base olmak üzere üç terminali vardır.

Transistörler Nasıl Çalışır?

Transistörlerin önemli iki görevi vardır. Bunlar akım veya gerilim kontrolü yapmak ve on/off (anahtarlama) işlemini gerçekleştirmektedir. Transistörün en büyük özeliği istenildiği zaman direnç göstermesidir. Transistörün üç bacağı bulunur ve bu iki bacaktan elektrik akımının girdiği ve çıktığı uçlardır. Üçüncü bacak ise ne kadar geçip geçmeyeceğinin ayarlandığı bacaktır ve bu bacağa verilen küçük bir akım ile yükseltme alçaltma işlemi yapar. En basit haliyle akım geçerse 1 geçmezse 0 olarak belirlenir ve bu sayede anahtarlama görevini gerçekleştirir. Birden fazla transistör kullanarak mantıksal işlemler gerçekleştirebiliriz. Bu transistörleri seri ve paralel bağlayarak birçok elektronik aletin en basit halini gerçekleştiririz. Transistör kullanarak mikroişlemciler, mikroişlemciler kullanarak da büyük teknolojik aletler yapılabilir ve geliştirilebilir.

Transistörün akımları bu şekildedir.

Transistörün Tarihçesi

Transistörler geliştirilmeden önce vakumlu (elektron) tüpler elektronik cihazlardaki ana aktif bileşenler olarak kullanılmaktaydı. 22 Ekim 1925 yılında transistörler hakkında ilk patent alan etkili transistörler üzerine fizikçi Julius Edgar tarafından Kanada’da alındı. Fakat bu yıllarda endüstriyel bir uygulama alanı bulamadı. 1934 yılında Alman fizikçi Oskar Heil alan etkili transistörler üzerine başka bir patent aldı.

İlk transistörü,1947 de ince bir germanyum tabakasından yaptı. Adını ‘Transfer – Resistor’ yani taşıyıcı direnç kelimesinden alan transistör’ün geliştirilmesine daha sonra William Shockley de katıldı ve bu üçlü 1956 yılı Nobel fizik ödülüne layık görüldüler.

İlk Transistör

Transistörler geliştirilmeden önce vakumlu (elektron) tüpler elektronik cihazlardaki ana aktif bileşenler olarak kullanılmaktaydı. Transistörlerin, vakumlu tüplere tercih edilmesi sebepleri şunlardır;

Transistörlerin boyutlarının küçülmesi ile devrede kullanımı kolaylaştı.

Transistörleri bir araya getirerek entegre içinde üretilebilmesi,

Çalışması için düşük gerilime ihtiyaç duyması,

Küçük yapıda olması sayesinde enerji tasarrufu sağlaması,

Mekanik şoka ve titreşime karşı daha düşük hassasiyete sahip olması.

Transistörlerin gelişimi ile teknoloji gelişimi doğru orantılıdır. Transistörlerin boyutların küçülmesi ile teknolojik aletlerde de gözle görülebilecek kadar küçülmeler gerçekleşti.