SWOT analizi nedir?

Swot analizi stenght (güçlü yönler), weaknsses (zayıf yönler), opportunities (fırsatlar) ve threads (tehditler) kelimelerinin birleşiminden oluşan bir kavramdır. Swot analizi firma yöneticilerinin doğru kararlar almasını sağlayan, mevcut durumu ve gelecekteki oluşumları açık bir şekilde ortaya döken oldukça etkili bir inceleme tekniğidir. İlk olarak 1960 yılında kullanılmış olan bu analiz günümüzde de oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.

SWOT analizi nedir?

SWOT analizi bir firmanın güçlü, zayıf yönleri, sahip olduğu fırsatlar ve karşılaşabileceği tehditleri içeren unsurların yapılan analizler sonucunda belirlenmesini sağlayan bir yöntemdir. Swot analizi 4 aşamalıdır. Swot kelimesi İngilizce strenght (güçlü yönler), weaknesses (zayıf yönler), opportunities (fırsatlar) ve threats (tehditler) kelimelerinin birleşiminden oluşur.

Swot analizi 1960’lı yıllarda Stanford Üniversitesi tarafından Fortune dergisi için ilk 500 şirketin analiz edilmesi sırasında uygulanmış bir tekniktir. Bu analiz yöntemi sayesinde uygulanan şirket politikası ile şirket amaçları arasındaki uyumsuzlukların giderilmesi hedeflenir. Swot analizi sayesinde firmalar ileride oluşacak tehditlere karşı önceden önlemler alabilir, gelişmelerini sağlayacak fırsatları proaktif davranarak değerlendirebilir.

Swot analizi ile şirketlerin bir adım atmadan veya bir husus üzerinde karar vermeden önce güçlü, zayıf yönlerin ve fırsatların, tehlikelerin tespit edilmesi sağlanır. Tüm bu 4 unsur bir bütün halinde tüm gerçekçi yönleriyle ele alınır. Bu sayede yöneticilerin en objektif, en uygun kararları alması sağlanır.

SWOT analizini oluşturan unsurlar

Strenghts (S) - Kuvvetli Yönler

Analizin bu kısmıyla şirketin güçlü olduğu yönler tespit edilir. Bu kapsamda finansal ve pazarlamadaki güçlü yönler, yetenekler, sektörel tecrübeler ile şirket potansiyeli belirlenir. 

Weaknesses (W) - Zayıf Yönler

Şirketin güçsüz yönleri analizin bu kısmında ele alınır. Finansal zorluklar, sektörel sıkıntılar, firmanın tecrübesiz olduğu yönler, personel yetersizlikleri üzerine incelemeler yapılır.

Opportunities (O)-Olanaklar

Şirketin faaliyet gösterdiği alanda bulunan fırsatlar analizin bu kısmında incelenir. Buna göre faaliyet gösterilen sektörün sunduğu gelişim fırsatları, mali olanaklar, büyüme imkânları ve finansal destekler üzerine yoğunlaşılır.

Threats (T)- Tehlikeler

Gelecekte firmayı bekleyen olası tehdit unsurları analizin bu kısmında incelenir. Olası ekonomik krizler, personel sıkıntısı, sektördeki olumsuz gelişmeler, ülkenin ekonomik gidişatı, pazar payının daralma riski, rakiplerin oluşturduğu tehdit unsurları üzerine tespit çalışmaları yürütülür.

SWOT analizi ne işe yarar?

Swot analizi 1960’lı yıllardan günümüze dek kullanılan etkili bir tekniktir. Firmanın ve içinde bulunulan sektörün güçlü, zayıf yönleri, olası tehditler ile fırsatların belirlenip incelendiği bir analiz yöntemidir. Bu teknik sayesinde yöneticilerin firma için en doğru ve en gerekli adımları atması sağlanır. Swot analizi sayesinde firma için objektif bir strateji haritası oluşturulabilir. Güçlü yanlar belirlenerek üzerine yoğunlaşılır, zayıf yönlerin atlatılması için gereken önlemler alınır. Mevcut tehditler ve yükselen fırsatlar göz önünde bulundurularak şirketin büyümesi sağlanır. Swot analizi sayesinde firmanın performansı ölçülür ve bu performansı etkileyen faktörler tespit edilir. Bu analiz ile elde edilen veriler sayesinde sektörün ayrıntılı incelemesi, rakiplerin analizi, teknolojik gelişmelerin takibi, sektörel eğilimler, çalışanların motivasyonu ile muhtemel rakiplerin yer aldığı bir rapor oluşturulur. Üretilen rapor sayesinde yöneticilerin hem genel hem de şirket özelinde bir bakış açısı sahibi olması sağlanır.

SWOT analizi nasıl yapılır?

Analizin birinci adımı olarak güçlü yönler tespit edilir. Güçlü yönler şirketin başarılı olarak büyümesini sağlayan unsurlardır. Güçlü yönler çoğunlukla şirketin rakiplerine üstün geldiği yönler olarak nitelendirilir. Güçlü yönlerin tespit edilebilmesi için sorulması gereken sorular şu şekilde sıralanabilir:

1. Firma olarak hangi konuları da yetkinliğimiz bulunuyor ve hangi konularda zorlanmıyoruz?
2. Firmanın başarılı olduğu alanlar neler?
3. Sektördeki diğer rakiplerden daha iyi olan ve öne çıkan yönler neler?
4. Firmanın gücünü oluşturan unsurlar, faktörler ve kaynaklar neler?
5. Sektörde avantajlı olduğu alanlar neler?
6. Firmayı diğerlerinden ayıran ve farklı kılan özellikler neler?

Güçlü yönlerin tespitinin ardından zayıf yönler üzerinde yoğunlaşılır. Zayıf yönler belirlenirken firmanın başarılı olmasını engelleyen faktörler ile hassas yönleri belirlenir. Şirketin başarısına ket vuran ayrıntılar, yapılan hatalar, tecrübesiz olunan yönler, aksaklıklar üzerine yoğunlaşılır. Zayıf yönlerin tespit edilmesi amacıyla yöneltilen sorular ise şu şekilde sıralanabilir:

1. Firmanın rakipleri hangi alanlarla üstünlüğe sahip?
2. Firmanın eksik yönleri neler?
3. Firmanın başarısız olduğu konular neler?
4. Firmanın başarısız olduğu, zorlandığı ve faaliyete geçirmekte zorlandığı konular neler?

Zayıf yönlerin ardından fırsatlar analiz edilir. Yıllarca faaliyet gösteren işletmelerde işletme körlüğü adı verilen fırsatların gözden kaçırılması anlamına gelen sorunlarla sıklıkla karşılaşılır. Fırsatlar şirketlerin başarılı olmasını sağlayan en önemli unsurlardır. İhmal edilmesi halinde şirketin büyüme imkânını kaçırması, mevcut konumunu rakiplerine kaptırması ise oldukça olumsuz bir durumdur. Kaçırılan fırsatlar firmanın zor duruma düşmesine, ekonomik olarak zayıflamasına neden olur. Bu durumda ilerleyen dönemlerde firma için ciddi bir tehdit unsuru oluşturur. Firmanın ve içinde bulunduğu sektörün sunduğu fırsatların belirlenmesi için sorulması gereken sorular şu şekilde sıralanabilir:

1. Firmanın faaliyet gösterdiği sektördeki fırsatlar neler?
2. Hangi pazarlar firma için fırsat sunmaktadır?
3. Firmanın öne çıkarak fark yaratabileceği alanlar neler?
4. Firma hangi alanlarda gelişme gösterebilir?
5. Firma için avantajlı olan konular neler?
6. Rakiplerin farkında olmadığı fırsat içeren unsurlar neler?

Son olarak da firmanın ve sektörün barındırdığı tehdit unsurları incelenerek analiz sonlandırılır. Tehditlerin belirlenmesi sayesinde firmanın geleceği korunmuş olur. Firma olası zorluklara karşı önceden tedbirler alarak en az düzeyde zarar görerek sorunları atlatabilir. Tehditlerin hem rakipler bazında hem de sektörel boyutlarda irdelenmesi oldukça önemlidir. Ayrıca ülke ekonomisindeki olumsuzlar, ekonomik gelişmeler, finansal krizler de birer tehdit unsurudur. Tehditler üzerine özellikle yoğunlaşılarak gereken önemler önceden alınır, proaktif olarak gereken hamleler yapılır. Tehditlerin belirlenmesi için sorulması gereken sorular ise şu şekildedir:

1. Firmanın faaliyet gösterdiği sektörde hangi sorunlar oluşabilir?
2. Firmaya zarar verebilecek rakipler ve ekonomik dezavantajlar neler?
3. Hangi konularda firma hata yapabilir?
4. Firmanın başarısını ve büyümesini engelleyebilecek tehdit unsurları nelerdir?
5. Dünyadaki ve sektördeki değişimlerin firmaya olumsuz etkileri ne olabilir?

Örnek SWOT analizi

Aşağıda hayali bir şirket olan XYZ teknolojiyi ele alacağız ve bu şirket için örnek bir swot analizi yapacağız. Bu SWOT analizi, XYZ Teknoloji'nin iç ve dış faktörleri değerlendirerek stratejik kararlar almasına yardımcı olacaktır. Şirket, güçlü yönlerini kullanarak fırsatları değerlendirmeyi hedeflemeli ve zayıf yönlerini gidermeye çalışacak, aynı şekilde, tehditlere karşı savunma stratejileri geliştirecektir.

XYZ Teknoloji

Güçlü Yönler (Strengths):

1. Yenilikçi Ürünler: XYZ Teknoloji, pazarda sürekli olarak yenilikçi ürünler sunma kabiliyetine sahiptir.
2. Güçlü Finansal Durum: Şirket, sağlam bir finansal temele sahiptir ve yatırım yapmaya hazırdır.
3. Yetenekli İşgücü: Çalışanlar, sektördeki en iyi yeteneklerden oluşur ve teknik bilgiye sahiptir.
4. İyi Müşteri İlişkileri: XYZ Teknoloji, müşteri memnuniyetine odaklanarak sadık bir müşteri kitlesi oluşturmuştur.

Zayıf Yönler (Weaknesses):

1. Pazarlama Zayıflıkları: Şirket, pazarlama ve tanıtım konularında zayıf bir geçmişe sahiptir.
2. İş Süreçleri: İç iş süreçlerinde verimlilik ve otomasyon eksikliği bulunmaktadır.
3. Rekabet: Pazarda yoğun rekabet vardır ve fiyatlandırma stratejileri konusunda zorluklar yaşanmaktadır.
4. Sınırlı Küresel Varlık: Uluslararası pazarda sınırlı bir varlık ve bilinirlik vardır.

Fırsatlar (Opportunities):

1. Pazar Büyümesi: Teknoloji sektörü hızla büyümektedir, yeni pazar fırsatları mevcuttur.
2. İşbirlikleri: XYZ Teknoloji, sektör liderleri ile işbirliği yaparak büyüme fırsatları elde edebilir.
3. Dijital Pazarlama: Şirket, dijital pazarlama stratejilerini benimseyerek pazarlama eksikliklerini giderme şansına sahiptir.
4. Yeşil Teknoloji Trendi: Çevresel duyarlılık arttıkça, yeşil teknoloji ürünlerine olan talep artmaktadır.

Tehditler (Threats):

1. Hızlı Teknolojik Değişim: Teknolojideki hızlı değişim, ürünlerin hızla eskimesine neden olabilir.
2. Hukuki ve Düzenleyici Engeller: Yeni düzenlemeler veya hukuki sorunlar, iş faaliyetlerini olumsuz etkileyebilir.
3. Ekonomik Dalgalanmalar: Ekonomik krizler ve dalgalanmalar, gelirleri etkileyebilir.
4. Rakip Tehlikesi: Yoğun rekabet, fiyat savaşlarına yol açabilir ve kar marjlarını düşürebilir.