Pesimist Nedir?

Hayatı renklerle bezeli bir tablo olarak görelim. Griler siyahlar da ve bu renklerin içinde, pembeler lilalar da… Algıda seçiciliğin ruha bürünmüş halini gözlemleyelim biraz da… Bu tabloya baktığınızda önce siyah tonları gibi matem renklerini mi görüyorsunuz, yoksa pembe ve maviler gibi yumuşak tonları mı? İşte hayata bakış açımız da tıpkı o renkler gibi, o karmaşık tablo gibi ikiye ayrılıyor; iyimser bakış açısı, kötümser bakış açısı. Pollyanna’dan hallice bir ruh haliyle Gargamel kadar kötümser bir bakış açısı arasında kalıyor insan bazen. Hayat bu, günde durduğu gibi durmuyor; akıyor, gidiyor. Kimi zaman iyimser başladığımız güne, aldığımız bir haber ile sekte vurabiliyoruz. Hayat gailesinin tüm yaşamımıza hükmettiği şu dönemde iyimser olmayı da özledik galiba. Tablolardan, renklerden, bakış açılarından girdik olaya ancak biraz kafanız karıştı mı? Gelin biraz daha sadeleşelim ve asıl anlatmak istediğimiz konuya odaklanalım; iyimserlik ve kötümserlik, kişi olarak ise optimist ve pesimist…

Optimist

İyi olan ile başlayalım anlatmaya… Her şeye iyi tarafından bakma, her şeye mutlu olma… Pollyanna’cılığın felsefi hali bir nevi. Optimistler kötünün içinde bile iyi arar. Optimist Latince en iyi anlamına gelen optimum kelimesinden türemiştir. Optimist felsefede bu dünyanın mümkün olan en iyi dünya olduğuna inanılır. Eninde sonunda iyi niyetin, kötü düşüncenin önüne geçeceğine inanılır. Her şey kötüye gitse bile yolun sonunda her zaman bir ışık olduğu görüşü vardır yaygın olarak. Optimist kelimesi yalnız felsefede değil psikolojide de geniş yer bulur. Optimist / iyimser olmak “öğrenilebilen ve geliştirilebilen” bir karakter özelliği olarak tanımlanır. Optimist insanlar arasında ek çok kullanılan metafor, bardağın daima dolu tarafını görmeleridir; onlara göre kötü gitse bile bazı şeyler, mutlaka iyi bir dala tutunmak için uğraşırlar. Bir kolları kırılsa diğerinin sağlam olduğuna sevinecek kadar severler bu hayatı. Onlara göre gam yoktur, çaresizlik yoktur. Her şey eninde sonunda iyi yola çıkar ve karışık olan tüm sorunların mutlaka bir çözümü vardır. Sadece olaylar karşısındaki tutumları bu değildir onlara hayatta başlarına gelen her şeye bu kadar olumlu bakarlar.

Pesimist

Optismist için kurduğumuz bütün iyi cümleleri, esen sert bir rüzgâr ile olumsuza çeviriyoruz şimdi. Pesimist, optimistin tam karşı fikridir. Pesimist insanlara göre genelde çoğu şey kötüdür ve olaylara daima kötümser bir bakış açısı ile bakarlar. Kötümser düşünce iliklerine kadar öyle bir işlemiştir ki adeta buluttan nem kaparlar. Gökyüzünde gördükleri 1 bulut ile o günün fırtınayla geçeceğini, kışın çok sert olacağını, çok zor bir dönemin bizleri beklediğini ve daha pek çok şeyi art arda sıralama gücündedirler. Onlara göre kötü durumun ucunu görmeleri yeterlidir hemen hayatın geri kalanına ve tüm güne o kötü şeyi büyüterek serpiştirirler. Bazı dönemler kötü düşüncelere kapılabiliriz. Üst üste gelen sorunlarla hayatın bize iyi davranmadığını, her şeyin daha kötüye gitmesinden korkarız. Bu aslında doğal ve hayat akışında olan bir durum. Ancak ne zamanki iş karaktere sarıyor o zaman pesimist kişilik doğuyor. Kötümser düşünceler anlık ya da bazı olayların getirisi gereği beynimize işleyebilir ancak işler yoluna girdikten sonra bu fikirlerden sıyrılabiliriz. Ancak tutkulu bir pesimist asla bu düşüncelerden uzaklaşmaz. Ona göre kötü çok kötüdür ve mutlaka daha kötüsü de olabilir.

Pesimist ruh hali

• Her şeyden şikâyet etme potansiyelleri vardır. Kış mevsiminde soğuklara sararlar, yaz mevsiminde sıcaklardan yakınırlar. Onlar güne kötü başlamak için bir vesile illa ki bulurlar.
• Gamlı baykuş gibi kötü olanı başkalarına da anlatırlar. Şu kötü haberi duydun mu derken gözleri fal taşı gibi açılır. Çünkü hayata karşı söylenecek yeni bir şey bulmuşlardır.
• Beğenmezler, hem de neredeyse hiçbir şeyi. En mutlu anlarında bile mutsuz olacak bir şey bulurlar.
• Buluttan ne kaparlar. Onlara göre mutsuz olacak mutlaka bir konu vardır. İnsanların şakalarının altında bir kötülük ararlar, en ufak bir sorunu tüm dünyaya mal edecek kadar büyütürler. Onlara göre iyiliğin içinde bile bir sıkıntı olabilir.
• “AMA” kelimesini sık sık kullanırlar. Bu yalnıza bir itiraz anlamında değildir. Örneğin çok sevdikleri bir yere giderler “ama” akılları gitmedikleri yerdedir; anın mutluluğu yaşamaktansa olmayanı kurarlar. Uzun lafın kısası bardak her zaman boştur, dolu olan kısım onları hiç ilgilendirmez.