Kriz Yönetimi Nedir?

Son günlerin, ayların ve hatta yılların popüler (!) kelimesi; kriz! Ekonomik kriz, kişisel kriz sayarız da sayarız. En az stres yönetimi kadar hayatımızda olan bir faktör kriz yönetimi. Kriz, bünyeye aniden sirayet edince haklı olarak birden bu durumu nasıl kotaracağımızı bilemiyoruz. Aslında çoğu zaman kriz ve sorunu birbirine karıştırmamızdan kaynaklanıyor belki de bu yönetimsizlik. Kriz ve sorun birbiri ile kardeş ancak aynı kanı taşımalarına rağmen birbirinden bir o kadar da bağımsız. Eğer bir durum günlük hayatı, rutininizi ya da işleyişinizi aksatmıyor sadece hedef ve işleyişi etkileyen bir durum ise bu sorundur. Ancak yanlış değerlendirmeler, müdahaleler ve yönlendirmeler ile bir sorun kriz haline dönüşebilir. Az sonra kriz yönetimine dair ipuçlarına değineceğiz ancak önceden söylemek gerekir ki basit gibi görünen bir sorunun kriz haline dönmemesi için yapmanız gereken ilk şey koruyucu önlemler almaktır. Sonrasında ise gripken aldığımız antibiyotik gibi, kriz döneminin de tedavisi için yollar aramak lazım gelir. Durun, kriz yönetimi stratejilerine geçmeden önce kriz nedir bir gerçek anlamda tanımlayalım.

Kriz ve kriz yönetimi nedir?

Kriz ani ve hızlı bir şekilde meydana gelen, kişinin haberi olmayan, tahmin edilemeyen ya da tahmin edilse bile ne zaman olacağı kestirilemeyen bir durumdur. Acil karar alınmasını gerektirir ve var olan bir yapının hedef ve işleyişini doğrudan etkiler. Evet, zamanını kestirmek zordur ancak birtakım koruyucu önlemler ile mevcut durum en az zarar ile atlatılabilir. Yazması kolay tabi ancak yaşayınca hiç bu kadar “atlatılır” bir ruh hali olmadığının da bilincindeyiz.  Kriz sonucu tehlikeli olabilecek bir durum olarak tanımlanabilir. Her krizde ciddi riskler vardır. Kurumlarda rastlanan krizin temel özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz;

• Kurumu tehdit edici nitelikte olması
• Kuruma ait savunma mekanizmalarının yetersiz kalması
• Acil müdahale gerektirmesi ve zamanın kısıtlı olması
• Aniden ve beklenmedik bir şekilde gelmesi ya da beklense dahi ne zaman geleceğinin belli olmaması
• Korku ve paniğe neden olması ve dahası paniğin yeni hatalar doğurma ihtimali

Kriz yönetimi için bir kuluçka döneminin varlığından bahsedebiliriz. Aslında kimi zaman kriz geliyorum der ancak farkında varamayız bu sinyallerin. Sinyaller bariz bir şekilde olsa da panik butonuna basmak zaman alabilir. Kriz öncesi dönem önemlidir işte bu aşamada. Eğer bir başlangıç seziliyorsa önceden koruyucu önlem alarak işe başlanır. Sonrasında ise elbette krizi en az yara ile atlatmanın yolları arşınlanır. Her krizin sonu felaket değildir; doğru hamle, doğru strateji, planlama ve mevcut savunma mekanizmasının doğru işleyişi ile kriz atlatılabilir. Belki yaralar ancak öldürmez. Peki nedir bu kriz yönetimi stratejileri, biraz göz atalım.

Kriz yönetimi stratejileri

Krizi kabullenerek başlıyor aslında her şey. Önce kabul edip, sonra panik yapmadan kotarmak lazım ki bunun için de aşağıdaki maddelerden destek alabilirsiniz.

Doğru ekibi oluşturun

Ekip sadece krizde değil her zaman önemli. İşini düzgün yapan ve sağlam bir ekibiniz olduktan sonra zaten sırtınız yere gelmez. Kalabalık ve boş bir ekip yerine, konsantre ve etkili eleman seçimi önemli. Özellikle kriz döneminde kriz yönetimi için sağlam bir ekip oluşturmanız önemli. Önce kriz yönetimi ekibinizi oluşturun. Böyle durumlar ihtiyacınız olan ilk şey ekip.

Krizi kabullenin

Genelde olumsuz bir durumla karşı karşıya geldiğimizde ilk yaptığımız genelde inkâr oluyor. Pek kabullenip sindirmeyi sevmiyoruz, yani çoğumuz böyle. Ancak bu gibi durumlara kabullenmek ilk adım. Krizi benimsemek mi diyelim, tanımak mı diyelim, kabul etmek mi diyelim bilmiyoruz, bildiğimiz şu ki inkâr bize kar getirmez.

Sinirleri yatıştırın

Eğer bir kurumda çalışıyorsanız ve bu kriz kişisel kriz değil de kuruma ait bir kriz ise bu durumda yapmanız gereken şeylerden biri sinirleri yatıştırmak olmalı. Bu bir müşteri siniri de olabilir, patronunuzun siniri de. Yangına körükle gitmek yerine ilk yapmanız gerekenlerden biri öncelikli olarak sakinliği korumak için sakinliği sağlamak! Bu şu demek, öfkeli tarafı sakinleştirmeniz ve krizin aşılacağına ikna etmeniz…

Çözüm odaklı olun

Kriz yaşandı tamam, hala da yaşanıyor buna da tamam. Şimdi oturup onun bize zarar vermesini bekleyecek ve izleyecek değiliz. Ne yapacağız, çözüm odaklı olacağız. Gerekirse sabahlara kadar çalışıp krizin boşluğunu yakalayıp o kapıdan gireceğiz. Sona yaklaşılsa bile pes etmeden elimizden geldiğince bu işi nasıl kotaracağımızın yollarını bulmalıyız.

Geçmişe yönelik kontrol yapın

Hızlı bir geçmişe dönüş yaşayın. Daha önce bu şekilde benzer bir durumla karşılaşmış mıydınız örneğin? Karşılaştıysanız nasıl çözmüştünüz hatırlayın. Belki de krizin çözümünü kendi ellerinizde tutuyorsunuzdur. Biraz geçmişi kurcalama zamanı.

Değişikliklere hazır olun

Kriz dönemi duygusallığına kapılmamanız gerekir. Çünkü bu kriz neticesinde bazı değişikliklere gidebilme ihtimaliniz var. Örneğin insanlarda ve süreçlerde bu değişim olabilir. Belki işten çıkarmalar, belki işleyişte birtakım değişimler. Duygusal davranmamanız ve krizi en iyi şekilde yönetim hakkaniyetli bir şekilde çözüme ulaştırmanız sizin karınıza olacaktır.

Gücünüze inanın

Ve son olarak öldürmeyen krizin güçlendirdiğini unutmayın. Kriz ve kriz yönetimi ile gücünüze güç katabilirsiniz. Çözüm odaklı olarak, kendinize inanarak ve her şeyden önce bunun bir süreç olduğunu ve geçeceğini benimseyerek aşabilirsiniz.