Kayyum Ataması Nedir?

Önce kayyum kelimesinin hukuki anlamına bir göz atarak başlayalım yazımıza. Kayyum, belli bir malın yönetilmesi ya da belirli bir işin yapılması için görev ve yetki verilen kimseye verilen isimdir. Kayyum ataması genelde usulsüzlük yapıldığı düşünülen özel kurumlara, şirketlere devletin el koymasının ardından yapılır. Devlet el koyduktan sonra atadığı yöneticiye de kayyum deniyor.

Kayyum nasıl atanır?

Kayyum atanması için yukarıda söz ettiğimiz gibi öncelikle usulsüzlük yapıldığı belirlenen özel kurumlara ya da şirketlere devletin el koyması gerekir. Bundan sonra kayyum ataması gerçekleşir. Kayyum olarak atanan kişiler, mahkeme tarafından belirlenir. Mahkeme ilgili yere kayyum atamasını gerçekleştirdikten sonra atanan yönetici ya da yöneticiler makamların kendilerine verdiği yetki ve görevler dahilinde çalışmalarını yürütür. Kayyum olarak atanan kişi aynı zamanda kamu görevlisi sayılır. Genellikle kayyum olarak atanan kişi, ilgili yerleşim biriminin de en yüksek mal memuru olarak yetkilendirilir. Kayyum ile ilgili şikayetler kayyum müdürlüklerine ya da mal müdürlüğü veya defterdarlığa yapılır.

Kayyumun görevleri nelerdir?

Mahkeme tarafından atana kayyumun görev ve yetkileri geçicidir. Kayyumun yetkileri, atanma durumuna bağlıdır, atanmasına neden olan durumlarla sınırlıdır. Kayyum ataması belirli bir iş için isteniyorsa kayyumun görevi, yetkisi ve kayyum olarak kalacağı süre verilen işe göre belirlenir. Kayyumun görevi şirket ya da kuruluşun suçu mahkeme kararı ile sabit olana kadar ya da şirket tüm suçlamalardan aklanana kadar kurumu yönetmektir. Kayyum olarak atanan kişi bu kapsamda her türlü kararı uygulamaya geçirmek, yeni yönetimi belirlemek ve suçlamalara neden olan konularla ilgili faaliyetlerde bulunmak ya da sonlandırmakla görevlendirilir.

Kaç çeşit kayyum ataması vardır?

Kayyum atamaları 3 çeşit yapılır. Ergin kişinin isteği üzerine yapılan kayyum atamasına “İstek üzerine kayyumluk” denir. Vesayet makamı bazı nedenlerden ya da kanunda belirtilen durumlarda ilgilinin isteği üzerine kayyum atıyorsa bu atanma çeşidine “Temsil kayyumluğu” denir. Bir de “Yönetim kayyumluğu” vardır. Bu atanma şeklinde ise vesayet makamı, yönetimi kimseye ait olmayan yerler için gerekli önlemleri alır ve yönetim kayyumluğu adı altında kayyum atar. Kayyum türlerini de üç bölüme ayırabiliriz; kanuni kayyum, suç şüphesiyle kayyum tayini ve iflasın ertelenmesi. Kanuni kayyum atamasında iş veya mal sahibinin rızasına bakılmaz, yasalarda belirlenen durumlarda tayin edilir. Suç şüphesiyle kayyum tayininde yasalarda belirtilen suçları işlediği düşünülen ve bu düşünce “kuvvetli şüphe” noktasına gelen şirketlere kayyum atanabilir. Suç şüphesiyle kayyum tayininde suçlardan birkaçı şu şekildedir; göçmen kaçakçılığı, insan ticareti, uyuşturucu ticareti, kumar oynatma, zimmete mal ve para geçirme, kara para aklama, silah kaçakçılığı, casusluk, kültür ve tabiat varlıklarına karşı işlenen bazı suçları kapsar. İflasın ertelenmesi durumunda atanan kayyum, ilgili mahkemenin iflasın ertelenmesi talebi üzerine atadığı kayyumdur.